Liefde

Van vrienden tot kennissen, familie en collega’s: langzaam maar zeker zie je iedereen om je heen zich settelen, maar bij jezelf wil het maar niet vlotten. Dat terwijl je wel toe bent aan een serieuze relatie, op zoek bent naar een potentiële partner om je leven mee te delen en alles uit de kast trekt voor een gezellige date. Maar… help! Kiest de ander nu echt voor jou en ‘dreigt’ het serieus te worden? Dan houd je de boot liever af. Dit kan komen door bindingsangst. Belangrijk om voorop te stellen: je bent niet de enige die hiermee kampt. Hoe herken je bindingsangst en nog belangrijker: hoe maak je er korte metten mee? De Matchmaker schiet te hulp. 

Wat is bindingsangst? 

Om erachter te komen of je last hebt van bindingsangst, is het in de eerste plaats belangrijk om te weten wat bindingsangst precies inhoudt. Psycholoog Hannah Cuppen beschrijft het in haar boek Liefdesbang als een “innerlijk conflict tussen onze behoefte aan intimiteit enerzijds en de behoefte aan vrijheid anderzijds”. Dit zorgt volgens de deskundige voor “een spel van aantrekken en aanstoten”. Waar het op neerkomt, is dat je het lastig vindt om je aan iemand te hechten. Hierdoor blijven contacten vaak oppervlakkig en krijg je al snel een Spaans benauwd gevoel als een relatie serieus lijkt te worden. Bindingsangst kan zelfs zo ver gaan dat je de zoektocht naar de liefde helemaal staakt. Komt het op je pad? Dan wimpel je het liever af. Toch betekent dit niet dat je helemaal niet toe bent aan een relatie; het is de angst die de overhand neemt. 

Oorzaken bindingsangst 

Bindingsangst komt in de meeste gevallen niet zomaar ergens vandaan. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je in een eerdere relatie bedrogen bent, maar het kan er ook mee te maken hebben dat je een vorige partner (plotseling) bent verloren aan de dood. Dit soort aangrijpende gebeurtenissen kunnen ertoe leiden dat je het gevoel krijgt dat je jezelf wil en moet beschermen, om te voorkomen dat je nog eens in zo’n situatie komt. 

Daarnaast kun je bindingsangst al als kind hebben ontwikkeld. “Wanneer je de eerste paar jaar van je leven de aandacht en liefde krijgt die je nodig hebt, ontwikkel je je op een ‘veilige gehechte manier’. Dit betekent dat je intimiteit durft aan te gaan, maar ook dat je je niet te afhankelijk opstelt van een ander”, legt Cuppen uit aan NU.nl. Helaas groeit niet iedereen op die manier op, wat kan resulteren in bindingsangst. “Bijvoorbeeld omdat ouders emotioneel onbereikbaar waren en je niet de aandacht hebben gegeven die je nodig had of omdat ze juist boven op je zaten en je niet de ruimte kreeg om zelf de omgeving te verkennen. Soms gaat het zelfs een generatie terug en geven je ouders hun eigen trauma’s door.” 

Verschil verlatingsangst en bindingsangst 

Diezelfde oorzaken kunnen ook leiden tot verlatingsangst. Wat precies het verschil is tussen verlatingsangst en bindingsangst? “Mensen met verlatingsangst hebben de neiging om zich aan een ander vast te klampen, terwijl mensen met bindingsangst emotionele nabijheid het liefst mijden”, aldus de schrijver van Liefdesbang. In haar boek schrijft Cuppen over een persoon met bindingsangst: “Met je charme weet je mensen steeds weer te verleiden, maar je durft zelf niet authentiek te reageren op de openheid en tederheid van de ander.” 

Cuppen stelt dat mensen met bindingsangst en verlatingsangst elkaar ironisch genoeg vaak aantrekken. Als je bindingsangst hebt, heb je eigenlijk een soort haat-liefdeverhouding met intimiteit. Je bent er bang voor, maar diep vanbinnen verlang je er ook naar. “Degene met verlatingsangst heeft daarentegen een diep verlangen om zich te verbinden, maar is hier tegelijkertijd bang voor”, vertelt de psycholoog aan de nieuwssite. Ondertussen zouden mensen met verlatingsangst vaak niet bewust zijn van hun ‘probleem’, waardoor onbereikbare partners juist worden aangetrokken. 

Bindingsangst kenmerken 

Het kan lastig zijn om bindingsangst meteen te herkennen bij jezelf, ook doordat je waarschijnlijk al gauw tegen jezelf zegt dat het ‘misschien toch niet zo had moeten zijn’ of ‘je date misschien toch niet zo leuk was als hij of zij in eerste instantie leek’. Wellicht gaan er niet meteen alarmbellen rinkelen, maar onderstaande kenmerken – uit het boek Liefdesbang – kunnen wel degelijk duiden op bindingsangst: 

• Je bent bang om je vrijheid te verliezen en wilt het liefst alles ‘open’ laten
• Je gaat verbinding en commitment bewust en onbewust uit de weg 
• Je doet er alles aan om de ander op afstand te houden, tot saboteren toe, zodat het geen serieuze relatie wordt 
• Het idee van samenwonen en andere relatiestappen vind je benauwend en deze onderwerpen vermijd je dan ook
• Je blijft twijfelen over de ander, bent op zoekt naar ‘fouten’ bij de ander en gaat de relatie rationaliseren
• Je besteedt veel tijd aan het najagen van afleiding en kortetermijn-kicks: alcohol, roken, eten, werk, altijd bezig willen zijn 
• Je bent geneigd om echt en direct contact te vermijden en laat niet je kwetsbare ik zien
• Je miskent je behoefte aan samenzijn en nabijheid 

Verlatingsangst kenmerken 

Bij verlatingsangst horen weer net andere kenmerken dan bij bindingsangst. Onderstaande symptomen zijn herkenbaar als je last hebt van verlatingsangst: 

• Misschien een open deur: je bent bang om verlaten of afgewezen te worden 
• Je zoekt voortdurend bevestiging, aandacht en houvast bij de ander en voelt je afgewezen en ongelukkig als je het gevoel hebt dat je die dingen niet krijgt 
• Je stelt je afhankelijk op en hebt de neiging tot vastklampen, claimen, smeken, klagen en eisen 
• Je romantiseert de relatie, hebt oneindig veel begrip voor de ander en past jezelf te snel aan 
• Je vindt het moeilijk om echt alleen te zijn 
• Je kunt de behoefte aan de ander ervaren als een ‘verslaving’ 
• Je wil de zekerheid dat de ander er voor je is 
• Je laat jezelf gemakkelijk in de steek en zet jezelf eerder op de tweede plaats 

Verlatingsangst en bindingsangst overwinnen 

Herken je jezelf in de bovenstaande kenmerken van bindingsangst of slaan de symptomen van verlatingsangst op jouw gevoelens? Dan wil je daar waarschijnlijk graag vanaf. First things first: laat je angstige gevoelens toe en accepteer dat je bang bent. Dat is de eerste stap naar herstel.  

Volgens Cuppen is verlatingsangst en bindingsangst overwinnen geen gemakkelijke opgave, maar zeker ook geen onmogelijke. “Om je hechtingsstijl te veranderen zal je de pijn die je als kind onderdrukt hebt, moeten toelaten. Dit betekent dat je met heftige gevoelens geconfronteerd wordt”, vertelt ze in het gesprek met NU.nl. “Dat verklaart waarom sommige mensen in slechte relaties blijven hangen waar ze helemaal niet gelukkig van worden.” 

Je kunt natuurlijk eerst zelf een poging doen om van je bindingsangst of verlatingsangst af te komen. Lukt dat niet, dan kun je de hulp van een deskundige inschakelen. De Matchmaker helpt je graag om te kijken of je klaar bent voor een nieuwe liefde. Tijdens het daten coach ik je in  het herkennen én doorbreken van bepaalde patronen en gevoelens. Laat het me weten en ik nodig je uit voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.